Jak nie zwariować ? - czyli szalone kropki pani Yayoi Kusama

Yayoi Kusama ur. 22 marca 1929 w Matsumoto) – japońska rzeźbiarka, malarka, pisarka, aktywistka polityczna i performerka awangardowa, kreatorka znanych na całym świecie nakrapianych dzieł sztuki i niezwykłych instalacji z użyciem luster, zachwyca i nadal  szokuje. Uważana za jedną z najważniejszych artystek sztuki współczesnej.Zaczęła tworzyć w wieku dziesięciu lat. Nazywa swoją twórczość „sztuką obsesyjną”. 
Yayoi Kusama

Jej znakiem rozpoznawczym są krzykliwe zwielokrotnione wzory (najczęściej kropki), którymi pokrywa swoje dzieła (instalacje, kolaże, obrazy, rzeźby).

Yayoi Kusama
Mówi o sobie "Jestem już stara, ale nadal zamierzam tworzyć więcej, lepszych prac. Więcej niż w przeszłości. Mój umysł jest pełen obrazów".
Przybliżę wam trochę historii:
dzieciństwo
Yayoi Kusama zdjęcie z dzieciństwa 
Yayoi Kusama urodziła się w w zamożnej i konserwatywnej rodzinie kupieckiej.

japan
zdjęcie rodzinne

Mimo, że była dziedziczką rodzinnego biznesu nie miała jednak szczęśliwego dzieciństwa. Małżeństwo rodziców nie było udane, ojciec nagminnie zdradzał matkę  a matka nie rozumiała jej nieodpartej chęci rysowania i malowania, które podświadomie traktowała jako lekarstwo na swoje problemy.
portret matki wykonany przez kilkuletnią Yayoi
Będąc jeszcze dzieckiem, zaczęła przeżywać "wizualne i słuchowe halucynacje". Pierwsza była dynia, która do niej przemawiała. Młoda Yayoi zaczęła więc rysować powtarzalne wzory, które miały jej pomóc "zatrzeć" natrętne myśli. Już w tak młodym wieku sztuka stała się dla niej formą terapii a proste, powielające się w nieskończoność motywy miały towarzyszyć przez następne lata życia.

Yayoi Kusama w młodości 

Matka chciała  by córka spełniała pokładane w niej nadzieje ugruntowane w tradycji japońskiej. Chcąc ją sobie podporządkować, wyrzuciła  dotychczasowe  jej dzieła i chciała wydać ją  za mąż. To sprawiło że młoda Yayoi chciała wtedy zakończyć swoje życie . 

"Każdego dnia z nią walczyłam, dlatego moja psychika została nieodwracalnie zniszczona" - tłumaczy w wywiadzie dla "Washigton Post". 


W 1948 roku Kusama zaczęła w Kioto studiować Nihonga, tradycyjną i pełną restrykcyjnych reguł postać japońskiego malarstwa. Nie cierpiała go. Wcześniej, mieszkając jeszcze w Matsumoto, znalazła książkę o Georgii O'Keeffe, która wywarła na nią piorunujące wręcz wrażenie. Poszła do ambasady USA w Tokio i poprosiła o jej adres. Wysłała do niej list i kilka obrazów. Malarka odpowiedziała na jej korespondencję. "Nie mogłam uwierzyć w moje szczęście! Była na tyle uprzejma, aby zareagować na nagły wybuch fascynacji ubogiej japońskiej dziewczynki, której nigdy nie spotkała, ani o której nigdy wcześniej nie słyszała" - napisała w swojej autobiografii.

Yayoi Kusama z jednym z jej obrazów  pt. Infinity Net w New York, rok 1961

Pomimo ostrzeżeń O'Keeffe, że Stany Zjednoczone są trudnym miejsce dla każdego artysty - nie mówiąc już o młodziutkiej artystce z Japonii - Kusama nie zniechęciła się i w 1957 przyleciała do USA. W małej galerii w Seattle odbyła się jej pierwsza w życiu wystawa.

 Yayoi Kusama
Nowy York
 Potem udała się do Nowego Jorku, gdzie nastąpiło brutalne przebudzenie.

 Yayoi Kusama


"W przeciwieństwie do Matsumoto, Nowy Jork był w każdy sposób bardziej okrutnym i brutalnym miejscem. Wszystko to było bardzo stresujące i wkrótce pogrążona byłam w nerwicy" - pisała.


Co gorsza, artystka znalazła się na granicy skrajnej nędzy. Za łóżko służyły jej stare drzwi, a do przygotowania posiłków wykorzystywała resztki ze śmietnika. Mimo przeszkód rzuciła się w wir pracy. Zaczęła wtedy malować swoje pierwsze prace z cyklu "Sieci nieskończoności", ogromne płótna pokryte hipnotyzującą falą malutkich pętli. Ten obsesyjno-kompulsywnie powtarzany motyw pomagał zażegnać nerwicę, ale niestety nie zawsze z pozytywnym skutkiem. Artystka wielokrotnie cierpiała z powodu epizodów psychotycznych i w pewnym momencie została umieszczona w nowojorskim szpitalu psychiatrycznym.


Podobny obraz


Ambitna Japonka nie zrażała się przeciwnościami losu i z uporem parła do przodu. Mało kto o tym wspomina ale należała  do prekursorów pop artu. Odgrywając rolę egzotycznej artystki w japońskim kimonie, zaprzyjaźniła się z wpływowymi nowojorskimi artystami, takimi jak Mark Rothko i Andy Warhol. Ten drugi, jak się później okazało, zaczął naśladować jej prace. 

Znalezione obrazy dla zapytania Yayoi Kusama  warhol
Nowy York
Znalezione obrazy dla zapytania Yayoi Kusama warhol

W tym czasie tworzyła też obiekty w kształcie penisa. W 1963 r. zaprezentowała w Gertrude Stein Gallery instalację zatytułowaną "Agregacja: pokaz tysiąca łodzi", na którą składała się gipsowa, biała łódka szczelnie wypełniona figurkami fallusów oraz jej 999 zdjęć umieszczonych na ścianach. Innowacyjna była sama forma instalacji – Kusama zaprojektowała całą przestrzeń sali, niejako odbierając to zadanie kuratorowi wystawy.

"Agregacja: pokaz tysiąca łodzi"
"Agregacja: pokaz tysiąca łodzi"
Podobny obraz

"Zaczęłam tworzyć penisy, aby leczyć swoje uczucie obrzydzenia do seksu"- pisała.



W drugiej połowie lat 60 tych była już znaną artystką w nowojorskim środowisku 

 new york Yayoi Kusama
Yayoi Kusama, Infinity Mirror Room (Phalli's Field), 1965

W 1965 roku stworzyła pracę Infinity Mirror Room – Filled with the Brilliance of Life – lustrzany pokój wypełniony refleksami i różnokolorowymi światłami.

 
obraz

rok 1967
Self-Obliteration: Horse Play - kadr z filmu, 1966r
Stała się sławna, ale nieustannie zbiegała o rozgłos -  kiedy jej obsesja kropkami zaczęła narastać, zaczęła organizować w Nowym Jorku artystyczne happeningi. 


Yayoi Kusama
Narcissus Garden, happening 1966r

brooklyn bridge
Happening na moście Brooklińskim

Nakłaniała ludzi z Central Parku czy spacerujących po moście Brooklińskim, do rozbierania się do naga, a następnie malowała ich ciała w kropki. Kilkadziesiąt lat przed ruchem Occupy Wall Street, Kusama zorganizował w dzielnicy finansowej Nowego Jorku podobną akcję, oświadczając, że chce "zniszczyć mężczyzn z Wall Street za pomocą kropek".

 wall street  Yayoi Kusama


W 1968 roku wykonała performance udzielając ślubu parze jednopłciowej, ubranej w stroje, które zaprojektowała. W ramach prowokacji artystycznej napisała list do prezydenta USA Richarda Nixona, proponując mu seks w zamian za zakończenie amerykańskiej wojny w Wietnamie. Niestety zaangażowanie polityczne doprowadziło do słabnącego zainteresowania jej pracami, a ona z powrotem znalazła się na granicy ubóstwa.

nowy york

Kusama nigdy nie wyszła za mąż, choć przez prawie dekadę związana była z artystą Josephem Cornellem. - Ja nie lubiłam seksu, on był impotentem, dlatego idealnie się dobraliśmy - powiedziała kiedyś "RT Magazine".

Yayoi Kusama and Joseph Cornell, 1971:
Yayoi Kusama Joseph Cornell, 1971r

Wiadomości o jej artystycznych dokonaniach  i  prowokacyjnych  happeningach  docierały też  do Japonii, gdzie uznano ją za osobę przynoszącą hańbę narodowi. Mimo to, gdy na początku lat 70 tych złamała się to ... powróciła do Japonii. Zamieszkała w szpitalu psychiatrycznym i świat o niej zapomniał...
obraz

...
na jakiś czas. 
🔰

Lekarze zaaprobowali pomysł terapii przez sztukę, więc cały czas tworzyła w specjalnym atelier w pobliżu szpitala. Jej szpitalne studio zapełniło się  nowymi  obrazami, żywych dzieł pełnych maleńkich kropek,  wykonywała tez kolaże i pisała niepokojące  powieści zawierające również zwielokrotnienia . 
Yayoi Kusama best arts

Wszystkie one są wyrazem "sztuki obsesyjnej", za którą odpowiedzialny jest powtarzający się w nieskończoność szum w jej głowie. W ten sposób żyje do dzisiaj. Jedyne, co się zmieniło, to stosunek świata do niej.

 Yayoi Kusama


 
Yayoi Kusama best arts


W 1989 r.w Centrum Międzynarodowej Sztuki Współczesnej w Nowym Jorku zorganizowano retrospektywę jej prac. Rozpoczęło się prawdziwe ożywienie w jej karierze.
 
 best Yayoi Kusama

W 1993 roku była pierwszą Japonką reprezentującą swoje państwo na Biennale w Wenecji gdzie pokazała jedną ze swoich sal nieskończoności - w wypełnionym lustrami pomieszczeniu zaprezentowała setki nakrapianych dyń. W 1998 r. odbyła się wystawa w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku, która pozwoliła jej wrócić na szczyt.



W 2006 roku została nagrodzona Praemium Imperiale, nazywanym Noblem w dziedzinie sztuki, przez Japoński Związek Artystów. W 2008 roku jej najdroższa praca została sprzedana za 5,1 mln dolarów, co stanowi rekordową cenę za pracę żyjącej artystki.Aktualnie ma 88 lat i nadla patrzy w przyszłość - "mam zamiar w przyszłości stworzyć coś niezwykłego - powiedziała Kusama w wywiadzie udzielonym "Washigton Post".

Yayoi Kusama best arts


23 lutego w waszyngtońskim Hirshhorn Museum została otwarta gigantyczna wystawa "Yayoi Kusama: Nieskończoność lustra" retrospektywa jej 65-letniej kariery, która potrwa do 14 maja. Ekspozycja zawiera ponad 60 dzieł Kusamy: obrazów, rzeźb i instalacji. Zwiedzający mają   równie możliwość zobaczenia sześciu "lustrzanych sal nieskończoności".


"Lustrzana sala nieskończoności - wypełniona świetlistością życia"
nieskończoność lustra - instalacja 
Lustrzane sale to są prace, które odzwierciedlają jej zdolność do zacierania granic między gatunkami, odzwierciedlają wszystkie elementy jej obsesji: nagromadzenie i nieskończone powtórzenia.

 best Yayoi Kusama
Yayoi Kusama Pumpkins

W tym samym czasie została otwarta druga wystawa - w Narodowym Centrum Sztuki w Tokio. Obie ekspozycje podkreślają zjawisko globalne, jakim jest osoba Yayoi Kusamy. 
Jej kropki pojawiają się wszędzie, są na sukienkach Louisa Vuitton i autobusach w jej rodzinnym mieście. Prace artystki regularnie sprzedawane są za miliony dolarów, a można znaleźć je na całym świecie: od Nowego Jorku przez Londyn, Paryż  i Amsterdam. Jej wystawy są tak popularne, że z reguły potrzeba dodatkowej ochrony, która zapanuje nad tłumem.

ulica

 Yayoi Kusama

 Yayoi Kusama bus
bus w kropki
 Yayoi Kusama
automat z napojami coca cola we wzory Kusamy 
Yayoi Kusama Louis Vuitton
efekt współpracy Louis Vuitton  + Yayoi Kusama

Sztuka nadal jest formą jej osobistej terapii.
A Yayoi Kusama nadal potrzebuje zewnętrznego potwierdzenia swojej wielkości. - Czy naprawdę jestem sławna? - odpowiada na pytania reportera dotyczące międzynarodowego sukcesu. - Kiedy byłam dzieckiem, ciężko było mi przekonać matkę, do tego, że chcę zostać artystą. - Czy to prawda, że ​​jestem sławna i osiągnęłam sukces? - pyta samą siebie.


Yayoi Kusama przy pracy

 Yayoi Kusama
Yayoi Kusama, "The Obliteration room" 

Yayoi Kusama best arts
kwiatowe rzeźby Kusamy

mirrored room
Infinity Mirrored Room-  Yayoi Kusama

Yayoi Kusama
"white infinity nets"
Nakrapiana dynia na wyspie Naoshima w Japonii
Nakrapiana dynia na wyspie Naoshima w Japonii


W ciągu ostatnich kilku lat Kusama stała się ikoną o zasięgu globalnym. Tate Modern w Londynie i Whitney Museum w Nowym Jorku zorganizowały retrospektywy jej prac. "Polka dots" stały się rozpoznawane i modne  na całym świecie.

torebka dynia
Kolekcja dla marki Louis Vuitton
torebka w powracającym motywie  nakrapianej dyni 

obraz


 Yayoi Kusama
Królowa Kropek
obraz
Yayoi Kusama w galerii
na wózku
Yayoi Kusama 



Mimo że nie ma zamiaru zwalniać, poważnie zaczęła myśleć o swojej śmiertelności. - Nie wiem, jak długo jeszcze pożyję, jednak po mojej śmierci nadejdzie nowe pokolenie, które pójdzie w moje ślady - mówi artystka. 
- Byłabym zaszczycona, gdyby ludzie nadal oglądali moje prace - mówi.

 obraz








źródła:

http://ksiazki.onet.pl/wiadomosci/yayoi-kusama-moj-umysl-jest-pelen-obrazow/26ntex
https://pl.wikipedia.org/wiki/Yayoi_Kusama
http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,127763,21151809,yayoi-kusama-rozwiazla-krolowa-hipisow.html?disableRedirects=true
http://japonia-online.pl/article/450


#sztukaobsesyjna, #YayoiKusama,#jakniezwariować, #sztukaformąterapii, #Japonia, #kropki, #polkadots, #sztukaglobalna, #rzeźba, #malarstwo, #obrazy, #wystawy, #instalacje, #artyści