Upcycling wyższą formą recyclingu ?
Recykling czy Upcykling pojęcia te wzajemnie się przenikają i wbrew pozorom idee te istnieją w naszym życiu i sztuce już od dawna. Może na początek trochę definicji za Wikipedią by przybliżyć temat .
Recykling, (ang. recycling) – jedna z metod ochrony środowiska naturalnego. Jej celem jest ograniczenie zużycia surowców naturalnych oraz zmniejszenie ilości odpadów.
Zasadą działania recyklingu jest maksymalizacja ponownego wykorzystania tych samych materiałów, z uwzględnieniem minimalizacji nakładów na ich przetworzenie, przez co chronione są surowce naturalne, które służą do ich wytworzenia oraz surowce służące do ich późniejszego przetworzenia. Recykling odbywa się w dwóch obszarach: produkowania dóbr oraz późniejszego powstawania z nich odpadów. Założenia recyklingu zakładają wymuszanie odpowiednich postaw producentów dóbr, sprzyjających produkcji materiałów jak najbardziej odzyskiwalnych oraz tworzenie odpowiednich zachowań u odbiorców tych dóbr. Recykling jest systemem organizacji obiegu materiałów, które mogą być wielokrotnie przetwarzane.
Upcykling – forma przetwarzania wtórnego odpadów, w wyniku którego powstają produkty o wartości wyższej niż przetwarzane surowce. Proces ten pozwala zmniejszyć zarówno ilość odpadów, jak i ilość materiałów wykorzystywanych w produkcji pierwotnej.
Czy można określić upcykling jako wyższą formę recyklingu ? Upcykling jest to proces przekształcania materiałów odpadowych lub bezużytecznych produktów w nowe materiały lub produkty lepszej jakości lub lepszej wartości dla środowiska.
Upcykling jest przeciwieństwem downcyclingu czyli przetwarzania materiałów i produktów w materiały o niższej jakości, który jest procesem w drugiej części recyklingu.
Upcykling od dawna jest powszechnie praktykowany zwłaszcza w krajach rozwijających się, gdzie nowe surowce są często drogie.
Lub tez wynikają z potrzeby tak jak np. zauważona w Chorwacji na wyspie Murter zasłona wejścia do miejscowego fryzjera zmyślnie wykonana z plastikowych buteleczek po jogurcie :)
Określenie upcykling zostało wymyślone przez Williama McDonougha oraz Michaela Braungarta, autorów książki Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things.
Najprostszym przykładem upcyklingu jest produkcja toreb z plandek samochodowych lub bannerów reklamowych.
Jak to wygląda w sztuce ? Jak to się zaczęło ?
Przykłady obiektów wytworzonych z wykorzystaniem idei upcyklingu znajdujemy w sztuce XX wieku, choć od dawna istniały one w sztuce ludowej. Przykładem takim są kołdry ( quilt ) Amiszów, wykonywane poprzez ponowne zastosowanie wykorzystanych już tkanin.
Simon Rodia włoski imigrant żyjący w Los Angeles w dzielnicy Watts i jego dzieło Watts Towers (1921-1954) może być przykładem upcyklingu złomu, ceramiki i rozbitego szkła na wielką skalę. Obiekt składa się z 17 budowli a najwyższy osiąga ponad 30 metrów.
Upcykling wykazuje pewne podobieństwo do sztuki Marcela Duchampa i dadaistów. " Bicycle Wheel" ( 1913) Duchampa , w którym przednie koło i widelec przyłączony został z siedliskiem, jest jednym z pierwszych z tych dzieł:
"Głowa byka" (1942 ) Pabla Picassa - rzeźba wykonana z siodełka rowerowego i kierownicy, jest ukłonem hiszpańskiego malarza w stronę dadaistów .
Prace artysty Josepha Cornella wykorzystującego skrzynki, kolaże ze starych książek, zmontowanie ze znalezionych przedmiotów.
Robert Rauschenberg - dla realizacji swoich pomysłów wykorzystywał śmieci i nieużywane przedmioty. Być może już w czasie studiów gdy dorabiał jako śmieciarz zauważył potencjał jaki drzemie w takich przedmiotach ?
Często sztuka wykorzystująca upcykling ociera się o manifest polityczny. Romuald Hazoumé, artysta z Republiki Beninu Afryki Zachodniej, znany jest ze swojej serii "maski". Prace nad nimi rozpoczął połowie 1980 roku. Maski te, wykonane ze zużytych kanistrów benzyny, przypominają te stosowane w tradycyjnej afrykańskiej kulturze i obrzędach. Wyjaśniając te prace, Hazoumè powiedział, że należy : " Wysłać z powrotem na Zachód to, co należy do nich, to znaczy, odpadki społeczeństwa konsumpcyjnego, który atakują nas każdego dnia"
Jeff Wassmann - amerykański artysta, który mieszkając w Australii od 25 lat korzysta z przedmiotów znalezionych na plażach i śmieci, w ten sposób tworzy dzieła stworzonego przez siebie fikcyjnego niemieckiego artysty i inżyniera Johanna Dietera Wassmanna ( 1841/98 ) .
Wassmann jest niezwykły wśród artystów gdyż nie sprzedaje swoich prac, rozdaje je jako prezenty a większość zachowywana jest w prywatnej kolekcji . Tym samym nie dopuszcza do ponownego wejścia wykorzystanych przedmiotów w rynek konsumencki.
Max Zorn jest holenderskim artystą, który tworzy dzieła sztuki z brązowej taśmy do pakowania. Operując skalpelem chirurgicznym na warstwach taśmy przyklejonej na szkle akrylowym tworzy grafiki wymagające tylnego oświetlenia, które ujawnia jego kunszt.
To tylko przekrój przez historię pokazujący skąd się to wzięło i jak się rozwijało. Pozostałe przykłady można mnożyć co powinno cieszyć tych, którym dobro środowiska, idące w parze ze sztuką, nie jest obce.
Upcykling wykazały znaczący wzrost w Stanach Zjednoczonych. Na przykład, liczba produktów na E-tsy etykietą z napisem " upcycled " wzrosła od stycznia 2010 roku do 2013 r. o ponad 1000 % i wyniosła ponad 260 tys produktów.
A jak to jest w Polsce?
W Polsce również jest coraz więcej ludzi dostrzegających potrzebę świadomego kreowania przestrzeni wokół siebie, szanujących tradycję i naturę. Wielu z nas lubi otaczać się przedmiotami wykonanymi przez ponowne wykorzystanie przedmiotów, które wracają w poprzedniej lub polepszonej formie . Ale o tym może w przyszłości powstanie większy artykuł.
Jeżeli tworzysz takie prace napisz do nas na adres biuro@cottonara.pl lub zostaw wpis z linkiem. Pochwal się tym co robisz , chętnie pokażemy to na blogu.
Upcykling wykazuje pewne podobieństwo do sztuki Marcela Duchampa i dadaistów. " Bicycle Wheel" ( 1913) Duchampa , w którym przednie koło i widelec przyłączony został z siedliskiem, jest jednym z pierwszych z tych dzieł:
"Głowa byka" (1942 ) Pabla Picassa - rzeźba wykonana z siodełka rowerowego i kierownicy, jest ukłonem hiszpańskiego malarza w stronę dadaistów .
Prace artysty Josepha Cornella wykorzystującego skrzynki, kolaże ze starych książek, zmontowanie ze znalezionych przedmiotów.
Robert Rauschenberg - dla realizacji swoich pomysłów wykorzystywał śmieci i nieużywane przedmioty. Być może już w czasie studiów gdy dorabiał jako śmieciarz zauważył potencjał jaki drzemie w takich przedmiotach ?
Często sztuka wykorzystująca upcykling ociera się o manifest polityczny. Romuald Hazoumé, artysta z Republiki Beninu Afryki Zachodniej, znany jest ze swojej serii "maski". Prace nad nimi rozpoczął połowie 1980 roku. Maski te, wykonane ze zużytych kanistrów benzyny, przypominają te stosowane w tradycyjnej afrykańskiej kulturze i obrzędach. Wyjaśniając te prace, Hazoumè powiedział, że należy : " Wysłać z powrotem na Zachód to, co należy do nich, to znaczy, odpadki społeczeństwa konsumpcyjnego, który atakują nas każdego dnia"
Jeff Wassmann - amerykański artysta, który mieszkając w Australii od 25 lat korzysta z przedmiotów znalezionych na plażach i śmieci, w ten sposób tworzy dzieła stworzonego przez siebie fikcyjnego niemieckiego artysty i inżyniera Johanna Dietera Wassmanna ( 1841/98 ) .
Wassmann jest niezwykły wśród artystów gdyż nie sprzedaje swoich prac, rozdaje je jako prezenty a większość zachowywana jest w prywatnej kolekcji . Tym samym nie dopuszcza do ponownego wejścia wykorzystanych przedmiotów w rynek konsumencki.
Max Zorn jest holenderskim artystą, który tworzy dzieła sztuki z brązowej taśmy do pakowania. Operując skalpelem chirurgicznym na warstwach taśmy przyklejonej na szkle akrylowym tworzy grafiki wymagające tylnego oświetlenia, które ujawnia jego kunszt.
To tylko przekrój przez historię pokazujący skąd się to wzięło i jak się rozwijało. Pozostałe przykłady można mnożyć co powinno cieszyć tych, którym dobro środowiska, idące w parze ze sztuką, nie jest obce.
Upcykling wykazały znaczący wzrost w Stanach Zjednoczonych. Na przykład, liczba produktów na E-tsy etykietą z napisem " upcycled " wzrosła od stycznia 2010 roku do 2013 r. o ponad 1000 % i wyniosła ponad 260 tys produktów.
A jak to jest w Polsce?
W Polsce również jest coraz więcej ludzi dostrzegających potrzebę świadomego kreowania przestrzeni wokół siebie, szanujących tradycję i naturę. Wielu z nas lubi otaczać się przedmiotami wykonanymi przez ponowne wykorzystanie przedmiotów, które wracają w poprzedniej lub polepszonej formie . Ale o tym może w przyszłości powstanie większy artykuł.
Jeżeli tworzysz takie prace napisz do nas na adres biuro@cottonara.pl lub zostaw wpis z linkiem. Pochwal się tym co robisz , chętnie pokażemy to na blogu.